dinsdag 30 januari 2007

A. Moonen

A_moonenOp 24 januari overleed de zonderlinge Rotterdamse dichter/schrijver Arie Moonen (A punt Moonen). Het team van het verpleeghuis waar Moonen verbleef, plaatste gisteren in het NRC-Handelsblad een rouwadvertentie met een regel van Moonen zelf: "Nabestaanden, erfgenamen, volgauto's, regen en wind Na U"



VPRO Boeken met audiofragmenten



maandag 29 januari 2007

Barcelona (3) Ernesto

Kopie_van_21183_2Ik vind het leuk deze twee afbeeldingen naast elkaar te plaatsen. De voorstellingen zijn identiek: Tronende Christus. Zoek de verschillen. Maar constateer vooral de overeenkomsten. Wat dat betreft vallen de licht elliptische dubbele cirkels op. Zo'n weergave moet toch wel haast op afspraak of verordening berusten zou ik denken.



De linker Christus betreft een miniatuur uit de zogenaamde Stavelot Bijbel, in bezit van het British Museum. Twee monniken, Goderannus en Ernesto, zouden het manuscript in 1097 hebben voltooid, na er vier jaar aan te hebben gewerkt. De Christusfiguur rechts is afkomstig van een paneel (eveneens ca. 1100) uit de collectie van het Museu Nacional d'Art de Catalunya in Barcelona. In dit geval is onmiskenbaar sprake van regionale authenciteit ofwel het Catalaanse 'kanton' Urgell. Hoe heette die ene monnik uit Stavelot ook al weer? Oh ja, Errrnesssto!



zaterdag 27 januari 2007

Barcelona (2) Miró en Hemingway

MiroToen Hemingway begin jaren twintig Miró voor het eerst ontmoette, was deze arm, had weinig te eten en werkte elke dag, negen maanden lang, aan een schilderij dat hij La Masía  (De Boerderij) noemde. De schilder was niet van plan dit werk te verkopen. Aldus Ernest Hemingway, een van ’s werelds meest gelezen auteurs; niet in de laatste plaats door zijn clichématige vertolkingen van situaties. In 1925 kwam de schrijver/journalist alsnog in het bezit van het werk. Hoe dan? Hij was immers zelf ook arm? Voor het schilderij, inmiddels in de kunsthandel, moest 5.000 francs worden opgehoest. Hemingway maakte een deal met de kunstverkoper en verkreeg een optie. Hij wist het forse bedrag bij elkaar te krijgen door twee (mede) gokverslaafde makkers ertoe te bewegen in te zetten op een derde van de gevraagde som. Hij won het gedobbel en wist met erbij geleend geld nog net op tijd - voor het werk werd volgens de kunsthandelaar, volgens Hemingway, inmiddels vier keer zoveel geboden - het schilderij aan te schaffen.



Barcelona (1)

“Barcelona is the industrial and commercial center of Spain and its most up-to-date city, and it keeps itself informed about the latest developments in Paris with a provincial pathos aggravated by the fact that it has more in common with Southern France, linguistically and temperamentally, than with the rest of Spain”. Aldus de beroemde Amerikaanse kunsthistoricus Clement Greenberg in 1948.



Sinds halverwege de 19de eeuw de stadsmuren werden neergehaald, is de stad zich gaan ontplooiien. Tussen de beide in Barcelona gehouden wereldtentoonstellingen (1888 en 1929) groeide het van havenstadje naar metropool. Inmiddels bracht Gaudí zijn eigenzinnige architectonische accenten aan. Ook tijdens de halve eeuw Franco-fascisme bleef de stad een voedingsbodem voor modernistische kunst en architectuur. Overigens had dat modernisme - zeker in de architectuur - volgens mij meer te maken met fascisme dan we in de tweede helft van de twintigste eeuw wilden weten. Vandaag is Barcelona nog steeds de eerste culturele stad van Spanje, of liever: een van de belangrijkste Europese cultuursteden.



Picasso en Miró drukten hun stempel op Barcelona. Eerstgenoemde kwam er tot wasdom; Miró bleef er wonen, afgezien van korte onderbrekingen tijdens welke hij in Parijs en Normandië verbleef, en zijn uiteindelijke verhuizing naar Mallorca. In de eerste helft van de vorige eeuw werd alle belangrijke kunst in Parijs gefabiceerd. Bevlogen kunstenaars overal vandaan brachten kortere of langere tijd door in de lichtstad. Daaronder zijn Picasso, Miró en de Madrileen Juan Gris de bekendste Spanjaarden. Hoe is het momenteel gesteld met Barcelona als cultuurstad? Ik ga er begin februari - Deo Volente, Jacobus 4:13-15 - een kijkje nemen en hoop daar verslag van te doen op dit blog.



vrijdag 26 januari 2007

Dreamweaver

Imagerollins2_3Ach wat is het toch makkelijk: op je blogje pronken met andermans veren. Dit kom ik tegen op YouTube: de jonge Rollins (in Laren nota bene). De poster schrijft: "29 year old Sonny Rollins with just bass and drums is playing Weaver of Dreams in the Netherlands in the Singer Theatre in the small town of Laren in 1959. A Dutch collector was able to make me some unique video clips. Apparently the Netherlands appealed to many of the modern American jazz musicians in these days which resulted in a number seldom heard performances". De naam van de maker van de (uitstekende) foto die ik hierbij afbeeld, kan ik helaas niet vinden.



Kijk en luister nou toch! Aaiaaiaai! Pfoehoei.



Sonny Rollins



dinsdag 23 januari 2007

Manufactured landscapes

Wan_zhou_02 Manufactured landscapes van de Canadese Jennifer Baichwal is de komende dagen te zien tijdens het IFFR. De film volgt fotograaf Edward Burtynsky. Burtynsky's levenswerk is het vastleggen van het landschap, dat door menselijk ingrijpen verandert. Zijn beelden zijn prachtig én verschrikkelijk. Half gedemonteerde tankers vormen poëtische objecten op verlaten stranden. De overblijfselen van een in tien dagen afgebroken stad, doen denken aan uitgegraven resten van de antieke wereld. "These images are meant as metaphors to the dilemma of our modern existence; they search for a dialogue between attraction and repulsion, seduction and fear", zegt hij zelf.



Burtynsky aan het woord



IFFR



zaterdag 20 januari 2007

Anselm Kiefer

"Not since Picasso's Guernica have pictures demanded so urgently that we studiously reflect and recollect in their presence". Aldus Simon Schama in The Guardian over Anselm Kiefer. Tja, als je zelf niet goed weet wat je ervan moet vinden vertelt oom Simon het je wel. Nog een mooi citaat: "Gustave Courbet's lavishly devotional hymn to the pudenda, The Origin of the World, is by contrast all frisky slickness". Nou, nou, die Simon.



Kiefer983746Nieuw werk van Kiefer wordt geëxposeerd in de Londense White Cube Gallery van 26 januari t.e.m. 16 maart.



Simon Schama in The Guardian



White Cube Gallery





donderdag 18 januari 2007

Buddha in Rotterdam

Afbeelding_020Op woensdagavond nam mijn lief me mee naar een lezing die aanvankelijk zou worden gehouden door de buddhistische Sakyong Mipham Rinpoche. De - vermoedelijk - letterlijke betekenis van het Tibetaanse begrip 'Sakyong' is 'beschermer der Aarde', door Tibetaanse buddhisten, maar ook door Westerse volgelingen begrepen als 'Heer' of 'koning'. Wegens een kortstondige ongesteldheid kon de Sakyong niet op tijd vertrekken vanuit zijn woonplaats in Canada. De avond ging wel door, maar nu werden volgelingen en belangstellenden toegesproken door dr. Han de Wit, psycholoog en leerling van voornoemde Sakyong. De Wit sprak wijze woorden en ik denk dat vooral de belangstellenden daardoor niet al te zeer waren teleurgesteld door de absentie van de Sakyong. Zelf bezocht ik de avond wegens een mengeling van belangstelling voor buddhisme en nieuwsgierigheid naar het gebouw. De lezing vond namelijk plaats in de conferentiezaal van het Scheepvaart- en transportcollege (Neutelings Riedijk architecten) in het Rotterdamse Lloydkwartier. Wat moeten de naar eenvoud strevende buddhistische volgelingen het jammer hebben gevonden dat hun leermeester die avond verstek moest laten gaan. In zijn traditionele kledij zou hij prachtig hebben afgestoken tegen de met rode kussens beklede wanden van de zaal.



Wikipedia



Homepage van de Sakyong



Scheepvaart- en transportcollege



woensdag 17 januari 2007

Dupuy & Berberian

LeuvendbIk ben dol op goeie strips. Dupuy & Berberian, in Nederland bekend om hun personage Mijnheer Johan, zijn al jaren mijn helden. Al meer dan twintig jaar werkt dit duo samen. Beide heren zijn scenarist, beiden zijn tekenaar. Hun stijlen vloeien dermate in elkaar over, dat zij beweren soms zèlf niet meer te weten wie welke scène heeft bedacht en wie wat heeft getekend.



Monsieur_jean_620ttaAanvankelijk werkten D&B volgens de beroemde 'Klare Lijn' - in navolging van Hergé dus. Door de jaren heen ontwikkelden zij echter een meer spontane stijl. Een belangrijk Hergémotief blijven zij gebruiken. Dat betreft de 'droomscenes'. Bij Hergé ging dat om détails die te maken hebben met het bewuste personage. De nachtmerries en dagdromen van M. Jean vormen echter een verhaal binnen het verhaal. De tekeningen worden des te spontaner, het verhaal krijgt meerdere lagen en wordt werkelijk literair.



24istanbulNaast hun stripverhalen, maken D&B af en toe beeldreisverslagen: 'carnets'. Binnenkort verschijnt Istanbul carnets. Hierbij een plaatje. De illusie van het door gebladerte gefilterde zonlicht vind ik meesterlijk. En dit is nog maar een internetplaatje. Ik hunker naar het echte album. Overigens is nog tot en met 23 april in het Centre Pompidou de tentoonstelling BD Reporters te bezoeken over tekenaars als reisverslaggevers. Natuurlijk zijn Dupuy en Berberian daar ook te bewonderen.



Website Dupuy & Berberian



Istanbul carnets



Centre Pompidou



dinsdag 16 januari 2007

Langs het spoor

Img_0014Het Van Ravesteyngebouwtje Station Rotterdam-Noord stond jarenlang leeg. Sinds een half jaar wordt het ter beschikking gesteld aan wisselende kunstenaars. Het gebouwtje dient als broedplaats voor een tijdelijke installatie. Het is de bedoeling dat er een wisselwerking ontstaat met de openbare ruimte. Voorbijgangers en treinreizigers (ook zij die in een trein voorbijrazen) kunnen vanaf de buitenkant kennisnemen van de installatie. Momenteel bestaat de installatie uit rechthoekige lappen met gefotografeerd wolkje. De naam van de kunstenaar heb ik nog niet kunnen traceren.



maandag 15 januari 2007

Kont

Img_0034Met je snikkel in de sneeuw deze winter? Met je lul in een lagune in de lente? Met je kut aan de kust vandezomer? Met je reet op de rotsen in de herfst?



Met je hoofd in de wolken deze winter? Met je lijf vol liefde in de lente? Met je lief onder zeil in de zomer? Met de hand op je hart in november?



Snelwegmuseum

Img_0049_1Hans Jungerius, Melle Smets en Rob Groot Zevert richtten een aantal jaren geleden de stichting G.A.N.G. op. Deze stichting initieert projecten met als doel het publiek anders te laten kijken naar hun dagelijkse omgeving. Om mensen te bereiken die uit zichzelf geen artistieke projecten bezoeken, kiest het drietal soms ongebruikelijke locaties. Zo hadden zij zich de afgelopen week met hun Snelwegmuseum op de Utrechtse Vakantiebeurs genesteld.



Kopie_2_van_img_0053G.A.N.G. presenteert de snelweg als een streek met authentieke kenmerken. De beursbezoeker kon, net als op andere stands, kennismaken met karakteristieke streekproducten. Hilarisch waren daarbij de 'streekgerechten': ontdooide hotdogs, sandwiches in driehoekig plastic en energiedrankjes. De stichting verkoopt een streekkaart, een serie prentbriefkaarten en bouwplaten van typische snelwegarchitectuur.



File0001_5 Ik vermoed dat de meeste mensen de snelweg als noodzakelijk kwaad beschouwen, maar zeker ben ik daar niet van. Zelf ben ik geen automobilist, maar ook als passagier bevind ik me liever niet op de snelweg. Die grenzeloze onsmakelijke saaiheid; die aso-architectuur van kantorenparken, fast foodparadijzen, woonmalls en autopaleizen. Opvallend in dit project is het - schijnbaar - ontbreken van ironie. De huisstijl van het project sluit naadloos aan op de treurige uitstraling van een willekeurig servicestation. De begeleidende teksten omschrijven direct en objectief wat de snelweg is. Geen enkele milieu-moralistische tegenwerping betreffende de asfalt-groen balans; geen onvertogen woord over de kleffe vetheden in de hamburgertenten of over zielloze motels. G.A.N.G. biedt geen alternatief, maar een andere bril. Ook voor mij zal de Snelweg nooit meer zijn als vroeger.



Snelwegmuseum



maandag 8 januari 2007

De Pont - Willem de Kooning

Img_0070Samen met m'n vriend Pim bezocht ik in 1983 The North Atlantic Light in het Amsterdamse Stedelijk, een overzicht van De Kooning's werk vanaf 1960. The Rosy Fingered Dawn en The North Atlantic Light maakten de meeste indruk. Ik had deze schilderijen lange tijd niet gezien en vond het bijzonder prettig ze gisteren in De Pont weer 'ns te kunnen bewonderen. (Erváren zou ik bijna zeggen, maar dat klinkt me te zweverig). Jan Andriesse (zie vorig stukje) is geobsedeerd door het Hollandsch licht. Van De Kooning wordt beweerd (en misschien heeft hij daar zelf wel iets over gezegd, weet ik effe niet) dat hij zich zo thuis voelde in Springs aan de Atlantische oceaan, omdat hij daar het Hollandsch Licht herkende. (Je vraagt je af waarom de sukkel niet onmiddellijk remigreerde naar Scheveningen of Hoek van Holland ofzo). Vooral het weerzien met The North Atlantic Light was trippen! Kon ik me dit werk in mijn huiskamer permitteren, ik zou geen enkel ander genotsmiddel meer nodig hebben. Geen tabak, geen cocaïne, geen alcohol. Wat dat eerste en dat laatste betreft: De Kooning rookte als een ketter en zoop als een tempelier. In hoeverre heeft hij zèlf genoten van zijn werk?



De Pont - Jan Andriesse

Img_0096 'Onze' grootste kunstenaars - Vincent, Kees, Piet, Willem, Karel - vertrokken tijdig naar andere oorden om daar tot wasdom te komen. (Was de heer Van Rijn destijds naar Italië afgereisd, dan zou Caravaggio nu in zijn schaduw hebben verkeerd). Zo'n kwart eeuw geleden beweerde Joseph Beuys dat het befaamde 'Hollandse licht' niet langer bestond. Een gezelschap van wetenschappers, kunstenaars en filmers is nu al een poosje bezig uit te zoeken hoe dat zit. Binnen deze club participeert de kunstenaar Jan Andriesse. Hij bivakkeert op een woonboot in Amsterdam en kan derhalve al bespiegelend het Amstelwater observeren.



Img_0095_2Andriesse is beslist een vakman. Hij beheerst zijn materiaal en dwingt respect af met zijn studieuze aanpak. Toch is hij niet 'mijn kunstenaar'. Zijn thema's zijn: licht water en ruimte, en dan natuurlijk het Hollandsche licht, het Hollandsche water en de Hollandsche ruimte. Niet dat ik Andriesse van xenofobie wil beschuldigen. Het ligt aan mij. Ik doe mijn best, maar ik leer het maar niet af. Heus, ik vind Nederland 'best wel' interessant. Maar toch ook, in vergelijking met andere locaties in de wereld: klein en kil; lelijk en lullig'.



Img_0093_1Andriesse is een van die kunstenaars die zich bezighoudt met 'natuurlijke formules' als de Fibonacci-reeks. Hij baseert zijn werk bijvoorbeeld op de constructie van het slakkenhuis. Ik krijg er geen kippenvel van. Ach, het zal wel gewoon mijn gevoel voor esthetiek zijn. Een Fibonacci-goochelaar als Mario Merz vind ik veel lolliger. Die dronk er tenminste een stevige fles bij. En dat kun je zien.





Merz_2Mario Merz: Un segno nel Foro di Cesare



Hakenkruis

Swastika11



Een paar jaar geleden werd het personeel van een Canadees bedrijf verrast met een kerstpakket. Blikje perziken, vacuüm verpakte cashewnoten, geconfijte vruchten, flesje wijn, grappig beertje. Het beertje stelde een panda voor. Zo'n vredelievend knuffelsymbool met snaaks petje, met daarop zo'n grappig hakenkruisje... MET ZO'N GRAPPIG HAKENKRUISJE?!!! De directie bleek - lekker voordelig - haar kerstinkopen in China te hebben gedaan. De swastika is een van de buddhistische symbolen. In het verre Oosten is men niet zo bekend met de beladenheid van dit teken onder westerlingen.



Img_0058Nu Duitsland de EU-voorzittershamer hanteert, wil het een daad stellen en het hakenkruis bij de wet verbieden. Dat zal ze leren, die pokke neo-nazi's! Daar zullen zij niet van terughebben! Als fervent kosmopoliet hoop ik, na de vereniging van Europa, ooit de totale wereldvrede te mogen beleven. Hopelijk hebben ook de Tibetaanse monniken tegen die tijd ontdekt dat zo'n swastika toch ècht niet meer kan.



NU.nl



woensdag 3 januari 2007

Feng Yan

File0002_1 Feng Yan profileert zich als fotograaf. Althans, fotografie is het medium dat hij gebruikt. Hij 'zoomt in' op de intrinsieke waarde van objecten in een situatie. Hij legt vast wat normaliter aan ons voorbijgaat, omdat we het oninteressant achten, of zelfs lelijk, hinderlijk; we wíllen het eigenlijk niet zien. Sterker nog: we zíen het niet. Eigenlijk is Feng Yan dus meer 'beeldenvanger', dan fotograaf.



File0003Feng studeerde aan de Filmacademie in Beijing. Ik weet niet of het zo is gegaan, maar ik stel me voor dat hij - meer dan door het bewegende eindproduct - geobsedeerd raakte door stills. En dan niet die stills, waarop het subject duidelijk is en die bijvoorbeeld dienen als promotiemateriaal. Nee, Feng is in de ban geraakt door het 'oninteressante'. Ik verzin een voorbeeld: Wanneer de camera pant van de ene acteur naar de andere, zie je even een rommelig tafeltje met een schemerlampje erop; noodzakelijk om het oog van de kijker van die ene naar die andere acteur te verhuizen. Feng wil nu juist dit tussenaspect vastleggen. Zo verlegt hij de aandacht van subject naar object; in plaats van een narratief beeld, wil hij het object zèlf met de beschouwer laten communiceren.



De beelden bij dit stukje dateren van 2005. Feng Yan exposeert van 6 januari tot 6 februari in de Courtyard Gallery in Beijing. Helaas ben ik dan zelf niet in de buurt. In 2005 ontmoette ik Feng tijdens een bezoek aan de 'kunstenaarsenclave' Dashanzì in Beijing. Ik hoop hem dit jaar opnieuw te ontmoeten. Feng is slechts met moeite te traceren op het internet. Wie geïnteresseerd is, neme contact met mij op.