Chinese kunst

Twee jaren geleden bezocht ik de wijk Dashanzi in het noord-oosten van Beijing. Deze enclave van 'avant garde-' (jaren negentig) en hedendaagse kunstenaars was toen ook al en vogue. Ikzelf kwam toen behoorlijk onverwacht en zeer onvoorbereid in Beijing aan. Wist vrijwel niets van de ontwikkeling van Chinese kunst in de twintigste eeuw. Inmiddels wordt steeds duidelijker dat je China niet hoeft te bezoeken om contemporaine kunst te bekijken. Integendeel: in Londen, Parijs, New York en Sydney kun je je uitstekend - en beter zelfs! - op hoogte stellen van wat er is, en vooral wat er te koop is. Want Chinezen - ook Chinese kunstenaars - zijn overwegend commercieel ingesteld. Uitzonderingen zijn kunstenaars als Song Dong of sommigen, die participeren in het  zgn 'Long March Project'. Merkwaardiger wijze richten laatstgenoemden zich vaak op Tibet. Vooral bij Song Dong zie ik een practische vertolking van de essentie van het boeddhisme.

Kijk naar de video van de Guardian: Dashanzi

China Now

In het Cobra Museum, onder de hangende lichamen van Zhang Dali geeft professor Kitty Zijlmans een resumé over de afgelopen vijftien jaren 'Chinese contemporary art' en 'contemporary Chinese art'. De tentoonstelling blijkt het zoveelste samenraapsel uit collecties van musea en particulieren. Het resultaat is teleurstellend, maar Zijlmans wil zoveel mogelijk de studenten - waarvan een aantal binnenkort Shanghai zullen bezoeken - hun eigen mening laten vormen. Met een knipoog waarschuwt zij ons bij voorbaat voor haar collega Clark, die een half uurtje later met zijn uitgesproken mening de expo te lijf zal gaan.

Ons gezelschap bevindt zich op de eerste verdieping, als John Clark arriveert. Deze Australische professor is expert op het gebied van hedendaagse kunst in Oost-Azië. Om te beginnen dirigeert hij ons weer terug de trap af. ("John you promised me to behave", protesteert Zijlmans nog). Tegen een wand bij de bookshop wijst hij opgewonden op vier zeefdrukken van Hong Hao. Ik herken een van de prenten, jaren geleden gepresenteerd door Kitty Zijlmans tijdens een van haar colleges. Je kunt ze kopen. Ze kosten 5.500 euro elk. "Drie jaar geleden kocht ik er een voor de universiteit in Sydney", zegt Clark, "voor 300 dollar".  "Okay, laten we nu de expositie gaan bekijken." De toon is gezet.

"It's all production." moppert Clark. "Chine commande?" opper ik voorzichtig. Well, sure that's the right expression! You're damn right: Chine commande". Gelukkig houdt Clark wel van Song Dong, een van mijn eigen favorieten. Song is op de expo vertegenwoordigd met een video-installatie. Een wok met glazen deksel, gas, stoom, condens, Het deksel weerspiegelt het veranderende Beijing. Verder is er nog een aardige installatie met koffers van Yin Xiuzhen.

Het draait om overheid, bedrijfsleven en geld. Kunst als belegging. Eigenlijk niks nieuws onder de zon. Mijn advies: heb je geld?, en wil je nog meer geld?; koop er even geen huizen voor, maar Chinese kunst. Hou je van kunst? Om de echte Chinese avant garde te ontmoeten, moet je heus zelf afreizen naar de Chinese steden. Maar ja, daar moet je dan weer geld voor hebben.

Foto's China Now

Why go to Tibet?

The Long March Project betreft een groep Chinese kunstenaars, opererend vanuit de wijk Dashanzi in Beijing. Het project begon in 2002 met een 'miniatuur Lange Mars', gevisualiseerd d.m.v. een getatoueerde landkaart op de rug van kunstenaar Qin Ga. In 2002 en 2005 reisde Qin Ga langs de historische route van Mao's rode leger in de jaren dertig. De belangrijkste historische plekken liet hij vastleggen met de tattoo-naald.

Vorig jaar reisde Qiu Zhijie, kunstenaar en docent aan de Central Academy of Fine Arts (CAFA), met een groep studenten door Amdo en Chamdo (Oost-Tibet). Zij bestudeerden er de plaatselijke tradities. In vervolg hierop opende afgelopen zaterdag galerie Long March Space haar deuren voor de tentoonstelling Why go to Tibet? Op deze expo worden hun wederwaardigheden en commentaren geëxposeerd in de vorm van installaties, fotoprints etc.

Vandaag toont de site van TLMP voor 't eerst foto's van de tentoonstelling. Helaas zijn de beelden van slechte kwaliteit. Ook de rest van de info doet vermoeden dat de resultaten van deze cultuurhistorische queeste tegenvallen. Het aardigst vind ik de prints van Zhang Yang. Hij drapeerde traditionele kralenkettingen op zijn blote borst en ging daarmee enige tijd in de Tibetaanse zon liggen. Dit proces doet enigszins denken aan de immateriële experimenten van Yves Klein. Maar ook lijkt Zhang hiermee Qin's aanpak te volgen: het individu als betekenisgever én -drager.

Long March Project

Afbeeldingen: eigendom Long March Project

Ai's vogelnestje

Ai Wei Wei, de ontwerper van het Olympisch stadion in Beijing neemt openlijk stelling tegen de staatspropaganda, waarvoor 'zijn' stadion tijdens de spelen volgend jaar zal worden gebruikt. Hij vindt dat kunstenaars hun verantwoordelijkheid moeten nemen en hun werk niet in dienst moeten stellen van de staat. Wat zijn eigen ontwerp betreft, wijst hij er fijntjes op dat hij niet door de Chinese overheid is gevraagd, maar door het Zwitserse archtectenbureau Herzog & De Meuron.

Jonathan Watts sprak met Ai Wei Wei voor The Guardian

Regurgitatief Chinees

Feng Hao, Pleasure (2005)

Pei

Ieoh Ming Pei is in Europa vooral bekend om de laatste belangrijke uitbreiding van het Louvre: 'De Piramide'. Pei is een beroemde 'ABC' (American born Chinese)."ABC's hebben een niet te onderschatten invloed op het huidige economische en culturele klimaat in China". Aldus mijn vriendin, net terug van een door haar geleide architectuurreis naar Beijing en Shanghai.

Pei (89) heeft niet veel in zijn geboorteland neergezet: een (mede) skylinebepalend gebouw in Shanghai en een bankgebouw in Hongkong. Suzhou, een ruim tweeduizend jaar oude zijdestad, ligt op twee uur van Shanghai. Begin vorige maand werd daar het door Pei ontworpen nieuwe historisch museum geopend.

China

Hoera ik ga weer naar China! Vorig jaar oktober bezocht ik Oost-Tibet en reisde vandaar per bus en per trein via Chengdu naar Beijing. Artistiek hoogtepunt was voor mij de kunstenaarswijk Dashanzi, waar ik sprak met de kunstenaars Song Dong, Feng Yan en Gao Zhen. Was mijn bezoek vorig jaar verkennend en passief, voorjaar 2007 ga ik er aan het werk.

Mijn vriendin organiseert al jaren kunst- en cultuurreizen naar China, in het bijzonder naar Tibet. Van origine landschapsarchitect, besteedt zij veel aandacht aan de Tibetaanse stedenbouw en de cohesie daarvan met de landschappelijke omgeving. Sinds vorig jaar richt zij zich ook (weer) op hedendaagse Chinese architectuur, de wisselwerking met occidentale architectuur en de vestiging van Europese en Amerikaanse architecten in China. Zojuist heeft zij een succesvolle architectuurreis afgesloten naar Beijing en Sjanghai. Momenteel overleg ik met haar hoe we het komende jaar reizen gaan organiseren voor kunst- en architectuurliefhebbers. Het zwaartepunt van mijn inbreng zal op het gebied van de beeldende kunst liggen.