donderdag 30 augustus 2007

Corbu (2)

Nicole Védrès (1911-1965) maakte in 1949 de film La vie commence demain. Alleen de journalist in de hoofdrol was een echte acteur. De andere personages: een filosoof, een psycholoog, een bioloog, een kunstenaar en een schrijver, werden 'gespeeld' door Sartre, Daniel Agache, Jean Rostand, Picasso en Gide. Er doet ook een 'architect' mee. Dat stukje zag ik vanmiddag tijdens een lezing van Veronique Boone. Het ging hier om één van de talrijke films, die Le Corbusier gebruikte om zijn eigen gedachtegoed te verkopen.



Img_0013_1'L'architecte' wordt gespeeld door Le Corbusier, die zichzelf natuurlijk liever als 'urbaniste' geafficheerd zag. De journalist beklimt het betonnen skelet van een aanbouw zijnde Cité Radieuse. Boven gekomen wordt hij bars begroet door een zwaar bebrilde man: "Wat komt u hier doen? Bent u iemand van het werk? Oh, u bent alleen maar nieuwsgierig, dan is het goed." Volgt een verhandeling-met-filmbeelden over de oude vieze stad: stegen met open riolen, kinderen achter tralievensters etc. En dan een euforisch verhaal over licht en ruimte. De journalist wordt door Le Corbusier gastvrij ondergebracht in een bijna gereed appartement bovenin de 'Stralende Stad'. Hij wordt nog net niet ingestopt, maar aan zijn bed gezeten, praat oom Corbu hem knus in slaap: "Ik stel me voor dat u getrouwd bent en dat u kinderen hebt". En er volgt een betoog over de parkachtige omgeving, waarin kindereren kunnen ravotten. De volgende ochtend ontwaakt de journalist door het lawaai van een timmerman . "Als u meneer Le Corbusier ziet, dank hem uit mijn naam." "Van wie kan ik zeggen,...?" "Zegt u maar: 'van de man van morgen!"



Noach in Rotterdam

Kopie_van_img_0030Een meneer uit Schagen neemt het bijbelboek Genesis letterlijk. Niks nieuws natuurlijk, dat komt meer voor bij gristenen. Hij heeft de ark van Noach op zijn manier nagebouwd. Het lijkt me niet zeewaardig. Om te voorkomen dat het geval zinkt, heeft hij het op een ponton gezet. Heel verstandig. Sinds vandaag ligt het ding in Rotterdam, nep en nietig..



dinsdag 28 augustus 2007

Noach

Detail1_large



'Toen berouwde het den Heere dat Hij den mensch op de aarde gemaakt had, en het smartte Hem aan zijn hart; en de Heere zeide: Ik zal den mensch, dien Ik geschapen heb, verdelgen van den aardbodem, van den mensch tot het vee, tot het kruipend gedierte, en tot het gevogelte tot hemels toe; want het berouwt Mij dat Ik ze gemaakt heb. Maar Noach vond genade in de oogen des Heeren.' (Genesis 6::6-8)



File0001_13









Afbeeldingen: Jheronimus Bosch (détail paneel, Boijmans Van Beuningen, Rotterdam), Gustave Doré.



maandag 27 augustus 2007

Pipi Lotti Iets

Dit gaat over 'iets' met Pipi Lotti Rist en/of John Lennon, en/of een ongelukkige liefde. Je hebt er 'iets' mee, of niets.



I need a fix 'cause I'm going down,...



zondag 26 augustus 2007

Norman McLaren

Al tientallen jaren spoken beelden door m'n hoofd - niet elke dag, maar wel een paar keer per jaar - van animatiefilms, gemaakt door 'iemand uit Canada'. Begin jaren zeventig zag ik een tv-documentaire (in zw/w). Ik kan me herinneren dat zowel de beelden als bijbehorende boogie-woogie-achtige klanken uitermate swingend waren en uiterst synchroon. Ook weet ik nog dat de maker direct op celluloid tekende. Ik heb nooit erg m'n best gedaan om de maker op te zoeken. De laatste jaren dacht ik: "op een dag kom ik hem vanzelf wel 'ns tegen op het www". Dat gebeurde vandaag. En de films stellen niet teleur. De beelden doen denken aan Kandinsky, Mondriaan, Miró, Pollock, maar dan bewegend en met geluid!. Norman McLaren (1914-1987) was geen Canadees, maar Schot van geboorte. In 1939 kwam hij in New York terecht. Later verhuisde hij naar Canada.



Norman McLaren



vrijdag 24 augustus 2007

Frida Kahlo

Frida_kahloOver een paar weken houd ik een voordracht over Frida Kahlo. Het onderwerp heb ik niet zelf gekozen. Ik wist niet zoveel over Frida. Zag haar als een soort midden tussen Grandma Moses en Henri Rousseau 'Le Douanier'. Na wat inlezen is die opvatting eigenlijk nauwelijks veranderd. Als ik terugkijk naar m'n laatste logberichtjes, gaat het vaak over 'het lichaam' (negentiende-eeuws naakt, Qin Ga en Zhang Yang, Poetin). Het is waarschijnlijk dat ik daarmee verbanden zal leggen in mijn voordracht.



Ca_spence_health_1Ook op de documenta 12 in Kassel wordt lichamelijkheid beklemtoond. Ik noem de Britse fotografe Jo Spence (1934-1992) die haar, verloren, gevecht tegen borstkanker in beeld bracht. Ook Frida's kunst gaat voornamelijk over haar lichaam: zij leed aan polio en kreeg op haar achttiende een vreselijk busongeluk. Ziekte en ongeluk brachten blijvende fysieke verwoestingen aan.



donderdag 23 augustus 2007

OMA

Img_0052_1Ik wist dat ten minste één van Koolhaas' kantoren zich in Rotterdam moest bevinden. Had me nooit afgevraagd waar. Tot m'n verrassing kwam ik het vandaag tegen. Op nog geen kilometer van m'n eigen woning! Ik herkende het aan de gele 'post-it' stickertjes met architecto-cryptische kreten.



Wordt vervolgd.



Poetin

Kopie_van_img_0009_1Interessante info vanavond in NRC-Handelsblad: de Russische president blijkt een krachtpatser! Hmm,... ik geef het meteen toe: meestal lees ik weinig meer dan koppen en leads over het 'politieke wereldnieuws'. Maar omdat in deze maanden het culturele nieuws ook niet veel verder gaat dan Jos - godhebbezijnziel - Brink, werd ik getroffen door een foto van Poetin-met-hengel. Hier moest ik meer van weten! En, ik werd niet teleurgesteld: in tegenstelling tot Poetin blijkt een zekere Jeltsin (zijn voorganger dus, begrijp ik uit het artikel) 'ge-zét' en hij 'hield van de wodkafles'. Godallemachtig! wat ben ik blij dat ik abonnee ben van de beste krant van Nederland! Mensen die het met Metro, Spits of Telegraaf moeten doen, blijven van dit nieuws verstoken. Nou ja, ik geef dit gratis aan iedereen door. Wel vind ik dat Vladimir voor deze gelegenheid zijn beha had mogen aanhouden.



Img_0088



woensdag 22 augustus 2007

Why go to Tibet?

Longmarch1The Long March Project betreft een groep Chinese kunstenaars, opererend vanuit de wijk Dashanzi in Beijing. Het project begon in 2002 met een 'miniatuur Lange Mars', gevisualiseerd d.m.v. een getatoueerde landkaart op de rug van kunstenaar Qin Ga. In 2002 en 2005 reisde Qin Ga langs de historische route van Mao's rode leger in de jaren dertig. De belangrijkste historische plekken liet hij vastleggen met de tattoo-naald.



Zhang_yang_1Vorig jaar reisde Qiu Zhijie, kunstenaar en docent aan de Central Academy of Fine Arts (CAFA), met een groep studenten door Amdo en Chamdo (Oost-Tibet). Zij bestudeerden er de plaatselijke tradities. In vervolg hierop opende afgelopen zaterdag galerie Long March Space haar deuren voor de tentoonstelling Why go to Tibet? Op deze expo worden hun wederwaardigheden en commentaren geëxposeerd in de vorm van installaties, fotoprints etc.



Zhang_yang_2Vandaag toont de site van TLMP voor 't eerst foto's van de tentoonstelling. Helaas zijn de beelden van slechte kwaliteit. Ook de rest van de info doet vermoeden dat de resultaten van deze cultuurhistorische queeste tegenvallen. Het aardigst vind ik de prints van Zhang Yang. Hij drapeerde traditionele kralenkettingen op zijn blote borst en ging daarmee enige tijd in de Tibetaanse zon liggen. Dit proces doet enigszins denken aan de immateriële experimenten van Yves Klein. Maar ook lijkt Zhang hiermee Qin's aanpak te volgen: het individu als betekenisgever én -drager.



Long March Project



Afbeeldingen: eigendom Long March Project



dinsdag 14 augustus 2007

Naakt nationalisme

Scheffer_paolo_et_francesca_1De roomse Joseph Alberdingk Thijm (vader van Lodewijk van Deyssel) was onder meer directeur van de Koninklijke Academie der Beeldende Kunsten in Amsterdam. In die stad bezoekt hij in 1856 een schilderijententoonstelling. In zijn breedvoerig verslag vergelijkt hij twee contemporaine beroemdheden. Zowel Ary Scheffer als Natale Schiavoni 'lagen goed in de markt'. Nu, anderhalve eeuw later, is Scheffer vooral bekend als epigoon van Delacroix en Ingres; Schiavoni is vergeten.



1000055_imgOp het dodeneiland San Michele bij Venetië fotografeerde ik enkele jaren geleden een grafmonument. Uit de symboliek in het bas-reliëf (schilderspalet met pernselen!) begreep ik dat ik voor een kunstenaarsgraf stond. Hier moest een belangrijk kunstenaar rusten, want het marmeren aandenken had zo te zien een flinke duit gekost. De haveloze staat waarin het monument verkeerde maakte duidelijk dat de betreurde artiest inmiddels aan bekendheid had ingeboet.



Natale_schiavoniNatale Schiavoni leefde tussen 1777 en 1858. AT schrijft: "Dat men Scheffers naakte ‘Francesca da Rimini’ expozeere, in de armen van haren geliefde!... ik zal er mij niet tégen kanten. Waarom niet? - Om dat Francesca daar voorgesteld wordt, zwevende met biggelende tranen op haar gelaat in de plaatse waar geween is en gekners der tanden. Dáar praedomineert de smart; en waar smart, bittere en sombere smart heerscht - daar heerscht de wellust niet, en het christelijk geweten des toeschouwers voelt dat het goed is in te gaan tot het huis der droefheid, beter dan tot het huis der blijde maaltijd." Okay, Scheffer is goedgekeurd. Over Schiavoni is AT minder te spreken. Hij laat zich even lekker gaan: "Maar dan moet de smart niet uitgedrukt worden zoo als op de ‘Magdalena’ van Schiavoni. Wraakroepend onrecht en heiligschennis is het, die deze weeke Venetiaan pleegt, op het voorbeeld van den vlaamsch-romeinschen Maes, wanneer hij de verhevene Magdalenafiguur vernedert om voorwendsel tot het straffeloos schilderen van naaktheden te zijn. Vergeeflijker dan zoodanige huichelarij schijnt mij het schilderen der zedelooste orgie, die ten minste den moed harer opinie heeft. Deerniswaardig, inderdaad, komen mij die kwà-jongensachtige uitvluchten voor, tot het vinden van gelegenheid om een ‘beetjen naakt’ aan te brengen: akelige half-sensualisten, die den moed en de kracht mist om heet of koud te zijn! Mizerabele toilet-, bad-, windvlaag-, en ‘Fantaisie’-schildertjens, die uwe arme hersens uitput, om toch maar een betamelijk etikettjen te vinden voor uwe beschroomde liederlijkheedtjens! Onmannelijke, onridderlijke, lage geniën ‘qui bàtissez un roman sur une jambe de femme’! Laffaarts, die geene overmoedige, woeste, zelfmoordende ontuchtigen durft te zijn, en toch een weinig van den slijkpoel der slechte plaatsen steelswijze wenscht te mengen in de kunstgerechten, die gij gemeenen liefhebbers voorzet. Foei over u! gij zijt onwaardige voedsterlingen der heilige Kunst."



SchiavoniIk kan Schiavoni's Maria Magdalena, of een afbeelding ervan, helaas niet traceren. Zijn veelal oriëntalistische onderwerpen verkochten goed. Vanaf 1821 woonde Schiavoni in Venetië, waar hij zich - een gedeelte van - het Palazzo Giustiani aan het Canal Grande kon veroorloven. Als Alberdingk Thijm moeite had met de wellustige Magdalena, zal hij Schiavoni's wulpse odalisquen ook verwerpelijk hebben gevonden. Overigens was Schiavoni net als AT aan een academie verbonden. Hij doceerde aan de Accademia di Belle Arti. AT verkondigt - wellicht oprecht - zijn eigen rooms conservatieve conceptie, maar ook is hier m.i. sprake van typisch contemporain nationalisme: Scheffer was weliswaar op en top Fransman, hij was toch maar mooi in Holland geboren! Daar kon zo'n 'weeke Venetiaan' niet op bogen!



Afbeeldingen, van boven naar beneden: Ary Scheffer. De geesten van Paolo en Francesca bekeken door Dante en Vergilius; détail grafmonument Natale Schiavoni; Natale Schiavoni, Sogno di una sedicenne; Natale Schiavoni, Odalisque



zondag 12 augustus 2007

Corbu

Kopie_van_img_0065Vanmiddag bezocht ik in het NAi de tentoonstelling Le Corbusier, The Art of Architecture. 'Il faut être de son temps' vond Courbet een paar generaties eerder. En ja, Le Corbu was zeker een man van zijn tijd. Zijn werk is hét voorbeeld van 20ste-eeuwse vorm, functie en inhoud. Hij dacht een beetje scheef. Had de Albert Speer kunnen zijn van het Clichy-bewind, van Musolini, ja zelfs van A. Hitler (maar ja, die had er al een).



Kopie_van_img_0066Hoezeer je ook van je eigen tijd bent, de 'toekomstige geschiedenis' zal je verguizen of vereren. Ik hou 't erop dat iemand nooit helemaal goed is, noch helemaal slecht. Le Corbusier was een groot kunstenaar en één van de twee of drie belangrijkste architecten van de vorige eeuw. Zijn schaduwkant wordt inmiddels wat vaker belicht. Als het op grote (staats)opdrachten aankwam, was hij niet slechts een - naïve - opportunist. Net als collega Mies van der Rohe, en misschien nog wat meer, had hij zonder bezwaar kunnen én willen voorzien in de stedenbouwkundige behoeften van een fascistische maatschappij.



Kopie_van_img_0067Het plan Voisin voor het centrum van Parijs is bekend. Hoe zouden we Parijs ervaren als dat 'verschrikkelijke' plan zou zijn gerealiseerd? Ik ben daar niet zo zeker van. Als je als Parijskenner/liefhebber voor 't eerst wordt geconfronteerd met het plan, wordt je boos. Maar, als het nu werkelijk in de jaren vijftig, zestig zou zijn gerealiseerd? Ik arriveerde in 1972 voor 't eerst in Parijs, zag de enorme krater waar voordien Les Halles waren. Ik ken de verhalen, de foto's, de films. (Wat dat laatste betreft vooral Billy Wilder's Irma la Douce en Ferreri's Touchez pas à la Femme Blanche). Ik ben blij dat het plan Voisin niet is doorgegaan, omdat ik inmiddels de Parijse bebouwing benoorden het Ile de la Cité ken. Toch vraag ik me af of ik minder gehecht aan de stad zou zijn, mét die Corbuwijk.



Kopie_van_img_0068_1Historisch interessant en soms hilarisch, zijn de korte contemporaine films die Le Corbusier liet maken van zijn gerealiseerde villa's. Vooral die, waarin de heer des huizes met twee aantrekkelijke dames gymnastiekoefeningen verricht op het dakterras, in dertiger jaren sporttenue. Er zijn prachtige maquettes uit de Fondation Le Corbusier en van het Vitra Design Museum. De Villa Savoy, de cités radieuses, de Ronchamps-kerk, het is allemaal bekend. En, niet te vergeten, de gemakkelijke feauteuil en de chaise longue; ook die zijn ook op de tentoonstelling aanwezig.



Kopie_van_img_0069Minder bekend is de kerk in Firminy, welke pas in 2006 werd voltooid. Voor mij een verrassing. De dakopbouw doet denken aan het overheidsgebouw in Chandighar. Chandighar is de enige stad, waarvoor Le Corbusier een stedenbouwkundig plan kon ontwerpen. Zijn Musolini was in dit geval president Nehru. De ontwerpen zijn geweldig. Het resultaat ellendig - voorzover ik het kan beoordelen van de tien jaar geleden gemaakte ARTE-documentare.



Le Corbusier heeft een niet te miskennen invloed uitgeoefend op stedenbouw en architectuur. Het is goed dat zijn heiligheid enigszins wordt bijgesteld. Dat gebeurt weliswaar niet zozeer in deze expositie, maar wel steeds meer in beschouwende artikelen. Hoe het ook zij, in deze tentoonstelling is het ook goed - én verrassend - dat zijn kunstenaarschap nader wordt belicht. Ik kende zijn gracieuse schetsen, zijn voorliefde voor ruw materiaalgebruik (béton brut), maar ik had nooit zo gelet op zijn schilderijen en plastiek. Het is fantastisch om ook dát te kunnen bekijken in het NAi, je steeds af te vragen: is dat niet iets van Picasso of Léger?



Nai_le_corbusierLe Corbusier, The Art of Architecture is nog te zien tot en met 2 september. Op 30 augustus zijn er twee lezingen: Veronique Boone vertelt hoe Le Corbusier film en televisie gebruikte om zijn werk te promoten; de architect José Oubrerie vertelt over zijn samenwerking met Le Corbusier in de jaren 1957-1965.



NAi



vrijdag 10 augustus 2007

Ai's vogelnestje

Ai_wei_wei_stadionAi Wei Wei, de ontwerper van het Olympisch stadion in Beijing neemt openlijk stelling tegen de staatspropaganda, waarvoor 'zijn' stadion tijdens de spelen volgend jaar zal worden gebruikt. Hij vindt dat kunstenaars hun verantwoordelijkheid moeten nemen en hun werk niet in dienst moeten stellen van de staat. Wat zijn eigen ontwerp betreft, wijst hij er fijntjes op dat hij niet door de Chinese overheid is gevraagd, maar door het Zwitserse archtectenbureau Herzog & De Meuron.



Jonathan Watts sprak met Ai Wei Wei voor The Guardian



donderdag 9 augustus 2007

Expo Lartigue

Jacques_henri_lartigueAD-video met aardige korte uiteenzetting over Jaques Henri Lartigue. Werk van deze bijzondere fotograaf is tot 26 augustus te zien In Foam, Amsterdam.



Lartigue in Foam



dinsdag 7 augustus 2007

Oliver Hardy

Oliver_hardyPrecies een halve eeuw geleden overleed Oliver Hardy, een van de grootste komieken van de twintigste eeuw. Zijn partner Stan Laurel was de bedenker, de genius die L&H als duo onsterfelijk maakte. Stan was ook buiten de set aan het werk. Oliver was dan aan het golfen. Beiden zijn zij al sinds m'n vroegste jeugd mijn helden. Oliver kon aardig zingen.



Go to sleep my baby



zondag 5 augustus 2007

Scooterkoe

Vandaag bezocht ik de jaarlijkse Den Haag Sculptuur. De kwaliteit van de geëxposeerde werken is helaas nogal armoedig. Een dieptepunt in deze nu tienjarige traditie. Een thema ontbreekt, of is wazig. De tentoonstelling is opgehangen aan de viering van de zoveelhonderdjarige betrekkingen tussen Australië en Nederland. De meeste kunstenaars zijn afkomstig uit Australië. Ik vermoed overigens dat het kwaliteitsgebrek niet eens zozeer de kunstenaars valt kwalijk te nemen. En zelfs niet de sponsors. Wellicht is het betoog van de curator in dit geval verhelderend.



Img_2389_kleinHoewel ondergebracht in een foeillelijke hobbykas met reclamestickers van de leverancier, valt de moeder-met-kind sculptuur op van Patricia Piccinini. Haar sculptuur is uitgevoerd in polyester, glasvezel, leer en oude scooteronderdelen. Op de vijftigste Biennale van Venetië in 2003, zag ik haar werk voor het eerst. Het betrof toen bizarre fantasieën met betrekking tot genetische manipulatie. Verdierlijkte mensen, vermenselijkte dieren. Horror! Haar recente werk oogt hilarisch en vertederend. Maar eigenlijk gaat ze nog een stapje verder: hoe aandoenlijk is een 'scooterkoe met kalfje'?



Foto: Herman Scholten



zaterdag 4 augustus 2007

Louis Armstrong

Louis_armstrongLouis Armstrong werd - waarschijnlijk - op 4 augustus 1901 geboren. Ter gelegenheid van zijn verjaardag:



Satchmo meets Dizzy!



donderdag 2 augustus 2007

La Canopée

Tot en met de jaren zestig van de vorige eeuw vormden Les Halles de 'Buik van Parijs'. Vanuit de provincie werd daar elke nacht verse waar aangevoerd, om meteen weer van daaruit over de stad te worden gedistribueerd. Tijdens de jaren zeventig was er op die plek een groot, zeer groot, gapend gat. In dat gat ontstond een zandvlakte ter grootte van vier voetbalvelden. Marco Ferreri schoot er zijn film  Touche pas à la femme blanche. Vervolgens kwam er een groot, zeer groot, metrostation annex ondergronds winkelcentrum, dat uit vier lagen bestaat. Toen vond men dat een geweldige tour de force. Nu vindt men het lelijk en uit de tijd. De architecten Patrick Berger en Jacques Anziutti bedachten La Canopée  (overdekking), een half plant, half vlinderachtig, organisch ding. Tussen 2008 en 2012 moet deze grote, zeer grote, overkapping worden gerealiseerd.



Computeranimatie



woensdag 1 augustus 2007

Loket

Kopie_van_kopie_van_img_0065Een afdeling van de Rotterdamse belastingdienst zetelt sinds kort in een prachtig gebouw aan de Blaak. Omdat er vroeger een bank in huisde waarmee ik niets van doen had, was het interieur mij onbekend. Bij de laatste renovatie heeft men de oorspronkelijke stijlkenmerken intact gelaten. Het gebouw dateert van vlak na de oorlog. Messing en marmer weerspiegelen echter nog een vooroorlogse degelijkheid. Het hiernaast afgebeelde loket zou ik graag in mijn eigen bescheiden hal willen monteren; om de belastingdeurwaarder te ontvangen bijvoorbeeld.